Tin tứcNếu tầm nhìn của người sáng lập Elon Musk thành hiện thực, thì cuối thập kỷ này, Starship của SpaceX có thể vận chuyển các phi hành gia và hành khách tư nhân lên mặt trăng - và có lẽ một hoặc hai thập kỷ sau lên tới Sao Hỏa.
Bài học từ sau 2 vụ nổ Starship
Chuyến bay thử nghiệm thứ hai vào cuối tuần trước của tên lửa này đã diễn ra tốt hơn chuyến bay đầu tiên vào ngày 20/4, vẫn an toàn sau giai đoạn tách và vượt qua rìa không gian trước khi nó tự hủy - khoảng 10 phút sau khi cất cánh.
Chuyến bay thử nghiệm thứ 2 đã có một khởi đầu đầy hứa hẹn. Tên lửa phóng đi một cách suôn sẻ, không làm rơi các mảnh vụn từ bệ phóng, như đã từng xảy ra trong vụ phóng lần thứ 1.
SpaceX đã liệt kê một số cột mốc kỹ thuật trong bản cập nhật được đăng trên trang web của công ty: Trong số đó, tất cả 33 động cơ Raptor đều hoạt động. (Vào chuyến bay đầu ít nhất sáu động cơ đã không hoạt động bình thường trong chuyến bay thử nghiệm vào tháng 4.). Sau đó, Starship đã tách thành công khỏi bộ tăng áp siêu nặng, đây là một sự cải tiến so với chuyến bay đầu.
Các quan chức của SpaceX viết trong bài đăng của họ: “Đây là lần đầu tiên kỹ thuật này được thực hiện thành công với một phương tiện có kích thước như thế này”. Tuy nhiên, lần này, sau khi tách giai đoạn, tên lửa đẩy đã phát nổ trên Vịnh Mexico thay vì hạ cánh có kiểm soát. Sau đó, một sự cố không xác định đã kích hoạt hệ thống chấm dứt tự động của tàu vũ trụ Starship, khiến nó phát nổ.
Cơ quan kiểm soát sứ mệnh SpaceX thông báo họ đã mất liên lạc với tên lửa. Tuy nhiên, đó vẫn là một bước tiến:
Trong chuyến bay vào tháng 4, có sự chậm trễ giữa quá trình kích hoạt hệ thống chấm dứt và vụ nổ thực sự. Lần này, hệ thống tự hủy đã hoạt động chính xác. Theo bài đăng của công ty, tàu đã đạt đến độ cao khoảng 150 km, “trở thành tàu Starship đầu tiên tiếp cận không gian vũ trụ và gần như hoàn thành quá trình đốt cháy toàn bộ thời gian của nó”.
Tên lửa không tồn tại được lâu trong hành trình vòng quanh thế giới kéo dài 90 phút như dự kiến, nhưng những người theo dõi ngành công nghiệp vũ trụ ca ngợi chuyến bay là một bước nhảy vọt.
“Tôi nghĩ đó là thành công một phần tuyệt vời và tiến triển thực sự tốt về phía trước. Laura Forczyk, một nhà tư vấn ngành vũ trụ có trụ sở tại Atlanta, cho biết nó đã đạt được một số cột mốc quan trọng cần phải đạt được.
Cô nói thêm: “Không chỉ SpaceX mà cả NASA, khách hàng quan trọng nhất của SpaceX, đều hài lòng với kết quả đạt được”, đồng thời đề cập đến lời khen ngợi của giám đốc NASA Bill Nelson sau vụ phóng vừa qua.
“Chuyến bay vũ trụ là một cuộc phiêu lưu táo bạo đòi hỏi tinh thần dám làm và sự đổi mới táo bạo. Bài kiểm tra hôm nay là cơ hội để học hỏi, sau đó lại bay. NASA và SpaceX sẽ cùng nhau đưa loài người trở lại Mặt trăng, lên Sao Hỏa và hơn thế nữa,” Bill Nelson đăng trên X.
“Với một cuộc thử nghiệm như thế này, thành công đến từ những gì chúng tôi học được và cuộc thử nghiệm hôm nay sẽ giúp chúng tôi cải thiện độ tin cậy của Starship khi SpaceX tìm cách tạo ra sự sống đa hành tinh,” các quan chức của SpaceX đăng ngay sau khi phóng tàu trên mạng X.
SpaceX sẽ làm gi tiếp theo?
Kể từ khi Starship nổ tung, Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA) được yêu cầu giám sát “cuộc điều tra tai nạn” để đảm bảo vụ phóng và vụ nổ không tạo ra những lo ngại về môi trường hoặc mức độ an toàn.
Ngay sau cuộc thử nghiệm, cơ quan này đã đưa ra một tuyên bố ngắn gọn: “Sự bất thường dẫn đến việc chiếc tàu bị mất tín hiệu. Không có thương tích hoặc thiệt hại tài sản công cộng được báo cáo.
FAA sẽ giám sát cuộc điều tra sự cố do SpaceX để đảm bảo SpaceX tuân thủ kế hoạch điều tra sự cố đã phê duyệt và các yêu cầu pháp lý khác.”
Sau chuyến bay thử nghiệm vào tháng 4, một cuộc điều tra tương tự kéo dài gần 5 tháng và dẫn đến việc FAA đưa ra danh sách 63 vấn đề mà SpaceX phải giải quyết trước khi Starship có thể bay trở lại.
Điều đó bao gồm việc thiết kế lại phần cứng của tàu để ngăn chặn rò rỉ và cháy nổ, thiết kế lại bệ phóng để tăng độ chắc chắn và thử nghiệm các hệ thống an toàn. Sau đó yêu cầu Cơ quan Cá và Động vật hoang dã Hoa Kỳ nghiên cứu các tác động tiềm tàng đối với môi trường sống của các loài bị đe dọa hoặc có nguy cơ tuyệt chủng trong khu vực, bao gồm các loài chim và rùa biển.
Cuối cùng, FAA đã cấp giấy phép phóng cho chuyến bay Starship thứ 2, chỉ vài ngày trước khi phóng vào ngày 18 tháng 11.
Theo FAA, sau cuộc điều tra, đơn xin cấp giấy phép phóng mới tiếp theo của SpaceX sẽ liên quan đến việc xem xét các mối lo ngại về môi trường, có thể bao gồm việc đánh giá xem liệu hệ thống làm lệch ngọn lửa làm mát bằng nước mới có hoạt động như mong đợi hay không. Hệ thống xả hàng trăm gallon nước qua các tấm thép để hạn chế mảnh vụn và ô nhiễm tiếng ồn mà không thải ra nước bị nhiễm kim loại.
“Vừa kiểm tra bệ phóng Starship và nó ở tình trạng rất tốt! Không cần tân trang lại tấm thép làm mát bằng nước cho lần phóng tiếp theo”, Musk viết trên X vào ngày 19 tháng 11, đăng những bức ảnh cho thấy nước còn sót lại trên bệ phóng.
Forczyk cho biết, các bước tiếp theo của công ty có thể sẽ bao gồm việc tìm ra nguyên nhân khiến Starship bị mất tín hiệu, tiếp tục chuẩn bị cho tàu vũ trụ quay trở lại, hạ cánh tiếp, đồng thời đảm bảo cơ sở hạ tầng phóng hoạt động theo kế hoạch.
Các chuyến bay thử nghiệm này cho thấy phong cách phát triển của SpaceX khác với phong cách phát triển của NASA như thế nào, Forczyk nói: Trong khi NASA thử nghiệm mọi bộ phận đến mức hoàn hảo trước khi tàu vũ trụ Orion của họ có thể phóng, với sự giám sát từ các cơ quan liên bang, Quốc hội và Nhà Trắng. SpaceX cải thiện bằng cách khởi chạy nhiều lần, tìm cách làm tốt hơn sau mỗi nỗ lực.
Phil Metzger, một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Central Florida đồng ý: “SpaceX tuân theo một quy trình trong đó họ thử nghiệm trước khi giải quyết tất cả các vấn đề và điều đó dẫn đến thất bại. Đôi khi họ bị chỉ trích vì thất bại, nhưng đó là một phương pháp đã được chứng minh là rẻ hơn và nhanh hơn,” ông nói.
Trước khi có thể phóng trở lại, SpaceX sẽ cần một giấy phép phóng khác, giấy phép này họ có được khi hoàn thành cuộc điều tra của FAA.
Thời gian giữa chuyến bay Starship đầu tiên và thứ hai mất bảy tháng, nhưng chuyến bay thứ ba có thể đến sớm hơn.
“Tôi nghĩ lần này FAA sẽ ít lo ngại hơn vì không có miếng đệm nào bị vỡ và vụ nổ xảy ra ở độ cao cao hơn nhiều. Tôi nghĩ lần này họ sẽ bật đèn xanh cho SpaceX nhanh hơn”, Niloofar Kamran, kỹ sư hàng không vũ trụ tại Đại học Cornell, cho biết
Tuy nhiên, một vụ kiện đang diễn ra của các tổ chức môi trường và các nhóm địa phương gần địa điểm phóng Boca Chica, Texas có thể trì hoãn chương trình Starship nếu điều đó dẫn đến việc FAA phải hoàn thành một tuyên bố về tác động môi trường mới, một bản đánh giá nghiêm ngặt và tốn thời gian hơn.
SpaceX dường như đang nhắm mục tiêu vào đầu năm 2024 cho chuyến bay thử nghiệm thứ ba, dựa trên hồ sơ của công ty gửi lên Ủy ban Truyền thông Liên bang. Musk cũng viết trên X rằng phần cứng của chuyến bay Starship sẽ sẵn sàng sau 3 đến 4 tuần.
Một lần nữa, mục tiêu sẽ là bay gần như hoàn toàn vòng quanh thế giới, quay trở lại bầu khí quyển và lao xuống gần Hawaii.
SpaceX sẽ cần ít nhất một vài chuyến bay thử nghiệm thành công, bao gồm cả chuyến hạ cánh không cần người lái lên mặt trăng, trước khi có thể đưa người lên tàu.
Trong khi trở về từ quỹ đạo Trái đất là một chuyện, việc đưa các phi hành gia từ mặt trăng trở về an toàn lại là một chuyện khác. Chuyến du hành lên mặt trăng đòi hỏi tốc độ quay trở lại nhanh hơn và cần một tàu vũ trụ có thể chịu nhiệt độ nóng hơn.
Sau khi SpaceX đạt được một số tiến bộ giữa các chuyến bay thử nghiệm, các kỹ sư của Starship đã cắt giảm công việc để đảm bảo tên lửa an toàn cho các chuyến bay có phi hành đoàn với NASA và các đối tác tư nhân.
