Bình luận: Chặn đứng thảm họa tai nạn giao thông bằng trách nhiệm công dân

(VOH) - Tính từ đầu năm đến nay, thời tiết trên biển Đông diễn biến quá đỗi bất thường: bão, áp thấp nhiệt đới dồn dập tấn công. Và mới đây nhất, siêu bão Haiyan với sức mạnh kinh hoàng được ghi nhận là mạnh nhất trong lịch sử nhân loại, đã gây tổn thất nặng nề về người và của tại Philippines. Thảm họa thiên nhiên là vậy, thật khó lường! Tuy nhiên, có một thứ thảm họa khác - thứ thảm họa mà chúng ta có thể lường trước được, nhưng mỗi năm vẫn cướp đi gần 10.000 sinh mạng ngay tại đất nước chúng ta - đó là thảm họa tai nạn giao thông. Làm sao để giảm thiểu đến mức thấp nhất những tai nạn thương tâm do giao thông gây ra? Đó là câu hỏi không chỉ dành cho dành cho các cấp, các ngành có liên quan mà từng cá nhân khi tham gia lưu thông trên đường cũng phải tìm lời giải. Và câu trả lời có lẽ chỉ gói gọn trong cụm từ “ý thức và trách nhiệm” - trách nhiệm với bản thân, trách nhiệm với gia đình và xã hội.

Giữa lúc thiên tai bão lũ đang thường xuyên đe dọa cuộc sống con người, chúng ta có một ngày để tưởng niệm các nạn nhân tử nạn vì tai nạn giao thông. Việc mỗi năm dành một ngày để tưởng nhớ các nạn nhân tử vong trong các vụ tai nạn giao thông (TNGT) ở quy mô cấp quốc gia là một cách nhìn thẳng vào sự thật nhức nhối và đau lòng: TNGT ở nước ta không khác gì thảm họa, với mức thiệt hại về nhân mạng là quá lớn, cướp đi cuộc sống của hơn 10.000 sinh mạng mỗi năm. Chưa kể hàng chục ngàn người khác mang thương tật và những thiệt hại to lớn đi kèm từ TNGT.

Nhắc đến thảm họa kép động đất - sóng thần ở Nhật Bản năm 2011, hay nhắc đến siêu bão Haiyan vừa gây ra bao đau thương tang tóc ở đất nước Philippines, mỗi người chúng ta đều dâng trào cảm xúc đau xót. Vậy mà, TNGT ở nước ta mỗi năm cũng có số người thiệt mạng tương đương hoặc lớn hơn nhiều so với các thảm họa đó. Thiên tai vốn khắc nghiệt khó lường nằm ngoài sức chống đỡ của con người đã là một lẽ, còn TNGT - một loại thảm họa nhân tai do con người gây ra, lại cứ lặp đi lặp lại ở nước ta đều đặn mỗi năm.

Lật lại các vụ tai nạn giao thông chết người thảm khốc, đã có biết bao con người vô tội bị tai nạn giao thông cướp đi mạng sống chỉ trong tích tắc. Biết bao nạn nhân là lao động chính, là niềm hy vọng của các gia đình đã vĩnh viễn rời bỏ đời sống. Với họ, bao ước mơ, hoài bão đã khép lại bởi nỗi oan nghiệt đến từ bên ngoài. Chưa bao giờ, sinh mệnh con người lại trở nên mong manh đến vậy, và bình yên trên từng cung đường lại trở thành mong ước cháy bỏng hàng đầu của người dân. Rõ ràng là hơn bao giờ hết, “An toàn trở về nhà” sau mỗi lần tham gia giao thông là mong muốn chính đáng của mỗi người dân.

Nguyên nhân của tai nạn giao thông thì đã rõ, bao năm qua vẫn là các lỗi xoay vòng như: lấn tuyến, lưu thông không đúng phần đường, chạy quá tốc độ quy định, vượt đèn đỏ, chở quá tải, điều khiển xe trong tình trạng say xỉn, nghiện chất kích thích và phương tiện vận tải không an toàn… Cũng đã có thời, tai nạn giao thông bị đổ lỗi do hạ tầng, đường xá chưa hoàn chỉnh. Nhưng ngay cả sau khi biết bao công trình cầu, cống, đường giao thông được xây mới, thì tai nạn giao thông vẫn tiếp tục xảy ra, thậm chí mức độ ngày càng thảm khốc hơn. Thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho thấy tai nạn giao thông trên cả nước trong 11 tháng qua, so với cùng kỳ năm ngoái tuy giảm về số vụ nhưng số người chết lại tăng cao và các vụ nghiêm trọng lại không giảm… Đâu là nguyên nhân của thảm trạng này?

Nhìn lại ý thức của người tham gia giao thông thì quả thực còn quá nhiều điều phải nói. Việc chấp hành luật lệ giao thông của người dân nước ta có thể nói rằng chỉ mang tính đối phó là chính. Đoạn đường nào có bắn tốc độ hay không người dân đều thông thuộc, và chỉ miễn cưỡng giảm tốc độ khi đi qua đoạn đường đó. Nhiều người không quen biết nhau nhưng lại sẵn sàng mách bảo cho nhau là ở đoạn đường nào đó “có công an”, chỉ để tránh phải đội mũ bảo hiểm, tránh phải đi đúng đường, mà có khi, những lỗi vi phạm này lại là nguyên nhân gây ra một vụ TNGT chết người. Một khi người dân còn xem cảnh sát giao thông là đối tượng cần né tránh, thì ý thức tự giác chấp hành luật lệ giao thông xem ra còn quá xa vời. Đến chừng nào mà mỗi người dân còn chưa tự ý thức được tầm quan trọng của việc tuân thủ nghiêm luật giao thông, thì dù Chính Phủ và ngành chức năng dù có biết bao nhiêu giải pháp, TNGT vẫn sẽ không khác gì những án tử có thể bất thình lình đổ ập xuống bất kỳ ai.

Ngày 17/11 năm nay, thắp một nén nhang tưởng nhớ các nạn nhân tử nạn vì TNGT là một việc làm cần thiết mang đầy tính nhân văn. Việc làm này sẽ càng có ý nghĩa hơn khi ai cũng ý thức được rằng : một bất cẩn và khinh xuất - dù nhỏ, một lỗi vi phạm Luật giao thông khi đi trên đường cũng có thể để lại hậu quả hết sức thương tâm cho gia đình và xã hội. Chặn đứng thảm họa TNGT không phải là việc làm quá khó và nó hoàn toàn có thể được đẩy lùi và giảm thiểu nếu mỗi người đều nhận thức được đầy đủ ý nghĩa của việc tuân thủ Luật giao thông, bằng tất cả lương tâm, đạo đức và trách nhiệm công dân.