Nhìn lại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa 14

10 dự án Luật, 21 Nghị quyết được thông qua và cho ý kiến 6 dự án luật khác tại kỳ họp trong đó đáng chú ý, Quốc hội đã thông qua phê chuẩn thông qua Nghị quyết phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên minh Châu Âu và Nghị quyết phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa một bên là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và một bên là Liên minh Châu Âu và các nước thành viên Liên minh Châu Âu (EVIPA) – một việc làm quan trọng nhằm giúp Việt Nam thay đổi để đón nhận thêm những cơ hội mới trong mối quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế sâu rộng. Đặc biệt, kỳ họp này được chia làm hai đợt, trong đó đợt 1 được tổ chức theo hình thức họp trực tuyến. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Quốc hội Việt Nam, Quốc hội tiến hành họp trực tuyến qua cầu truyền hình từ Nhà Quốc hội đến 63 điểm cầu của Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Mặc dù vậy, chương trình nghị sự vẫn bảo đảm đầy đủ những nội dung quan trọng đã được đề ra. Tinh thần làm việc nghiêm túc, dân chủ, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội đã được thể hiện rõ trong từng phiên thảo luận tại nghị trường và các đầu cầu, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến sự phát triển kinh tế - xã hội, ứng phó với dịch COVID-19. 

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự phiên bế mạc. Ảnh: TTXVN

Lần đầu tiên trong lịch sử 70 năm Quốc hội Việt Nam tiến hành họp trực tuyến đã đảm bảo thông suốt, thành công, hiệu quả khi hoàn thành khối lượng công việc lớn. Việc đổi mới cách thức kỳ họp thể hiện Quốc hội luôn thay đổi, linh hoạt, ứng dụng khoa học công nghệ để theo kịp tình hình kinh tế, xã hội vì lợi ích nhân dân. Việc Quốc hội không họp tập trung có những hạn chế về sự trao đổi, chia sẻ thông tin giữa các đại biểu, song có thể thấy chất lượng các buổi họp vẫn đảm bảo. Số lượng đại biểu đăng ký phát biểu ý kiến trực tuyến từ các đầu cầu Đoàn ĐBQH ở các tỉnh, thành phố, không khí tranh luận tại các phiên thảo luận về các dự án luật sôi nổi không kém các phiên họp trực tiếp tại Nhà Diên Hồng. Các đại biểu đều cho rằng với việc ứng dụng thành quả của công nghiệp 4.0, phương thức hoàn toàn mới, thậm chí mang tính đột phá của Quốc hội lần này đã đặt nền tảng để tiến tới Quốc hội điện tử. Theo đại biểu Quàng Văn Hương, đoàn Sơn La nếu Quốc hội tiếp tục tổ chức họp theo hình thức trực tuyến rất phù hợp, tiết kiệm cho ngân sách: “Lịch sử Quốc hội thì đây là chúng ta có kỳ họp trực tuyến chia thành hai kỳ phiên. Qua đánh giá tôi thấy rất là tốt và tôi thấy đồng tình có lẽ cũng nên như thế để làm sao giảm bớt được các chi phí mà các đại biểu tập trung vào đây. Hai nữa là nó cũng giúp cho các đại biểu địa phương cũng có điều kiện người ta vừa giải quyết công việc nhà nhưng đồng thời cũng như tham gia đại biểu Quốc hội và khi tập trung vào đây thì cũng có thể nói là cũng như mọi khi thì cũng rất tốt".

Với sự chuẩn bị chu đáo của Văn phòng Quốc hội, kỳ họp thứ 9, quốc hội khóa 14 lần đầu tiên triển khai kỳ họp bằng hình thức trực tuyến rất hiệu quả. Đây là mô hình thích hợp để mở rộng các hoạt động của Quốc hội trên cơ sở ứng dụng công nghệ hiện đại. Điều này đảm bảo tiết kiệm được chi phí, tăng hiệu quả, đảm bảo cho Quốc hội có thể họp bất cứ lúc nào, trong bất cứ bối cảnh nào, trong những trường hợp cần thiết Quốc hội đưa ra những quyết sách về những vấn đề hệ trọng của đất nước. Theo Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc khẳng định: Việc tiến hành họp trực tuyến là bước đổi mới và là tiền đề để cải tiến cách thức tổ chức các kỳ họp trong thời gian tới: “Tuy họp trực tuyến nhưng vẫn đảm bảo mọi phương thức thực hiện như tại nhà Quốc hội. Đó là việc biểu quyết vẫn bình thường. Tất cả 63 đầu cầu biểu quyết bằng thiết bị thông minh và chuyển về phòng Diên Hồng quan màn hình 1 phút. Đại biểu đăng ký phát biểu cũng vẫn bình thường, vẫn tranh luận bình thường. Vì thế cách thức trực tuyến nhưng vẫn theo quy định. Đây là cái mới và cũng là tiền đề để nghiên cứu cải tiến cách thức học, để rút ngắn chương trình kỳ họp”.

Tại kỳ họp này, Quốc hội đã xem xét nhiều nội dung quan trọng của đất  nước, những vấn đề liên quan đến sự phát triển kinh tế - xã hội, ứng phó với đại dịch COVID-19. Với 100% đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA) nhằm sớm hiện thực hóa các cam kết, lợi ích của hai hiệp định này, thúc đẩy quan hệ thương mại đầu tư Việt Nam - EU, hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp tìm kiếm thị trường, mở rộng cơ hội sản xuất, kinh doanh, từ đó, hồi phục và bật lên nhanh hơn sau đại dịch. Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, đoàn thành phố Hồ Chí Minh, mặc dù chúng ta đã có 12 hiệp định thương mại nhưng việc phê chuẩn hiệp định EVFTA có nhiều ý nghĩa quan trọng trong thời điểm đại dịch còn đang phức tạp, đem lại lợi thế trên thương mại quốc tế, thương mại 2 chiều. Với một thị trường nhiều tiềm năng nhưng khắt khe, đòi hỏi chất lượng cao như thị trường châu Âu, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt nam và ngay cả người dân phải thay đổi nhận thức, thói quen: "Để hiệp định đi vào cuộc sống đòi hỏi nhiều yếu tố là công tác tuyên truyền, để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ những quy định trong hợp đồng để chúng ta vận dụng. Khu vực châu Âu nổi tiếng chất lượng, chuẩn mực, nên hàng hóa đi vào thị trường này đảm bảo tiêu chuẩn khắc khe về chất lượng, an toàn thực phẩm, môi trường và đảm bảo minh bạch thông tin đòi hỏi các doanh nghiệp hoạt động chuyên nghiệp và tái cơ cấu sắp xếp doanh nghiệp của mình để đưa hàng hóa vào thị trường châu Âu".

Tại kỳ họp này, Quốc hội tiến hành công tác nhân sự tiến hành bỏ phiếu kín bầu Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia. Từ kết quả kiểm phiếu, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng bầu cử Quốc gia. Quốc hội cũng phê chuẩn việc miễn nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021 đối với ông Vương Đình Huệ để thực hiện nhiệm vụ Bí thư thành ủy Hà Nội và miễn nhiệm chức vụ Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với bà Nguyễn Thanh Hải.

Cũng tại kỳ họp này, Quốc hội không tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn các bộ trưởng, trưởng ngành. Tuy nhiên, tại các phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, trước những ý kiến của đại biểu quốc hội, các Bộ trưởng, trưởng ngành và các Phó Thủ tướng đã giải trình làm rõ những vấn đề mà đại biểu quốc hội và người dân quan tâm. Theo đại biểu Phạm Văn Hòa đoàn Đồng Tháp, những ý kiến thảo luận sôi nổi của đại biểu Quốc hội đã thể hiện rõ trách nhiệm của đại biểu dân cử với những vấn đề kinh tế, xã hội quan trọng của đất nước: "Các ĐBQH có đóng góp rất đúng trọng tâm và có trách nhiệm. Các PTT và Bộ trưởng trả lời thắc mắc vấn đề của ĐBQH rất đúng rất trúng, Đại biểu Quốc hội đánh giá cao cách giải trình. Các cử tri cũng đánh giá cao. Tuy nhiên cũng có vấn đề mà Bộ trưởng trả lời thì cử tri chưa thực sự hài lòng lắm nhưng theo tôi đây chỉ là cái nhỏ trong phần trả lời của các bộ trưởng".

Tiếp nối các kỳ họp trước, hoạt động của đoàn đại biểu TP Hồ Chí Minh tại kỳ họp này rất sôi nổi khi các đại biểu tích cực tham gia thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, quyết toán ngân sách nhà nước, các dự án luật Nghị quyết tại tổ cũng như tại hội trường. Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết nhìn nhận: Tham gia kỳ họp này thảo luận tổ các vị đại biểu Quốc hội TP HCM tham gia phát biểu rất là sôi nổi, đóng góp nhiều ý kiến cho các nội dung của kỳ họp. Tương tác với báo chí cũng rất là nhiều để cung cấp nêu quan điểm trao đổi những vấn đề liên quan đến các nội dung mà Quốc hội đang thảo luận hoặc là Quốc hội thông qua. Tại hội trường thì cũng rất nhiều đại biểu đã đăng ký phát biểu thảo luận tranh luận với nhiều ý kiến rất là chất lượng".

Với những gì diễn ra ở kỳ họp thứ 9, cử tri và nhân dân cả nước đã thấy rằng, Quốc hội không chỉ hoàn thành nhiệm vụ lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước mà còn làm tốt vai trò giám sát của mình. Nhưng điều cốt lõi nhất và cao hơn cả mà cử tri quan tâm đó là những lời hứa và cách làm của Chính phủ, cũng như các thành viên Chính phủ trong việc cam kết thực thi hiệu quả các biện pháp đã đề ra, nhằm đưa đất nước phát triển ổn định.