I. Khái niệm về trọng lực và trọng lượng
Mỗi vật trên mặt đất đều chịu tác dụng của lực hấp dẫn của Trái Đất và lực quán tính li tâm gây ra bởi chuyển động quay của Trái Đất quanh trục của nó.
Định nghĩa
Trọng lực của một vật là hợp lực của lực hấp dẫn mà Trái Đất tác dụng lên và lực quán tính li tâm gây ra bởi chuyển động quay của Trái Đất quanh trục của nó.
Trọng lượng của vật là độ lớn của trọng lực của vật.
Gia tốc do gây ra:
Nếu xét ở xích đạo:
Trong trường hợp này: Trọng lực là lực hấp dẫn mà Trái Đất tác dụng lên vật
Độ lớn P của trọng lực là trọng lượng của vật (P = mg).
Biểu thức gia tốc rơi tự do ở độ cao h so với mặt đất:
II. Mở rộng khái niệm trọng lực và trọng lượng
-
Trường hợp một vật được đặt trong hệ chuyển động có gia tốc a so với Trái Đất
Khi đó vật chịu thêm tác dụng của lực quán tính do chuyển động của hệ gây ra Fqt = - ma. Vật sẽ chịu tác dụng của một hợp lực:
gọi là trọng lực biểu kiến độ lớn gọi là trong lượng biểu kiến, gọi là “trọng lượng thực’’.
Ví dụ: khi người ở trong thang máy chuyển động có gia tốc
Theo (*) thì có thể lớn hơn, nhỏ hơn P hay bằng 0.
Nếu > : Đó là sự tăng trọng lượng (khi thang máy bắt đầu đi lên ta có cảm nhận mình “nặng” hơn bình thường).
Nếu < : Đó là sự giảm trọng lượng (khi thang máy bắt đầu đi xuống ta có cảm nhận mình “nhẹ” hơn bình thường).
Nếu = 0 : Đó là trạng thái mất trọng lượng.
-
Trường hợp con lắc đơn chịu thêm lực không đổi
III. Bài tập về trọng lực và trọng lượng
=============================
Người biên soạn:
Giáo viên Nguyễn Thanh Tùng (Tổ Vật lí – Công nghệ)
Trường TH-THCS-THPT Lê Thánh Tông.
