Tại sao trẻ hoang mang khi chuẩn bị vào lớp 1?
Ở bậc mầm non, môi trường gần giống như ở nhà, trẻ không chỉ được các thầy cô dạy về kiến thức, kỹ năng mà còn quan tâm, chăm sóc, nuôi dưỡng chu toàn như những đứa con của mình.
Suốt thời gian ở trường mầm non, trẻ luôn trong tầm mắt của cô giáo, được cô lo lắng từng miếng ăn, giấc ngủ, từng biểu hiện khác lạ của con tại trường thậm chí là các dấu hiệu khác lạ khi con đi vệ sinh.
Tuy nhiên, ở bậc tiểu học, môi trường theo chiều hướng nghiêm túc và có kỷ luật về giờ giấc, trẻ phải tuân thủ nghiêm túc các quy định của lớp, của trường.
Lịch sinh hoạt ở lớp 1 cũng thay đổi hoàn toàn so với bậc mầm non. Ở tuổi mẫu giáo, lịch sinh hoạt của trẻ 1 ngày chỉ xoay quanh việc ăn - chơi - ngủ là chính nhưng ở tiểu học, lịch sinh hoạt 1 ngày với nhiều hoạt động học tập, giờ ra chơi là hoạt động thư giãn giữa buổi học và hoạt động chính của trẻ là học tập.
Do đó, trẻ phải có các kỹ năng học tập, khả năng tập trung cao độ và độc lập trong giải quyết các nhiệm vụ học tập.
Đối với một số trẻ đã quen với sự chăm sóc của ba mẹ hay các cô giáo mầm non, chưa có thói quen tuân thủ về giờ giấc và các quy định tốt, các con sẽ gặp khó khăn khi phải thay đổi môi trường sinh hoạt mới, nơi các giáo viên sẽ dành phần lớn sự quan tâm cho việc học tập của các em.
Chính những thay đổi đó sẽ tạo ra sự thay đổi về mặt tâm sinh lý, tạo ra áp lực vô hình khiến cho trẻ có cảm giác hoang mang, lo sợ khi biết mình sắp vào lớp 1.
Chuẩn bị cho trẻ như thế nào để hòa nhập nhanh với môi trường mới?
Để trẻ có thể nhanh chóng thích nghi và hòa nhập với môi trường tiểu học, cha mẹ và nhà trường sẽ cần phối hợp với nhau và đồng hành cùng trẻ để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 chu đáo.
Cô Doãn Thanh Đoài - Hiệu trưởng trường Mầm non IGC Quận 7 (TPHCM) cho biết, cần chuẩn bị tâm lý cho trẻ bởi nếu không có sự chuẩn bị tâm lý cũng như sự can thiệp kịp thời của ba mẹ, con sẽ dễ gặp trở ngại trong môi trường mới này. Ngoài ra, cũng cần chuẩn bị kỹ năng học tập cho trẻ.
Cụ thể, rèn luyện khả năng tập trung chú ý và thói quen nghiêm túc trong học tập, biết giữ trật tự trong lớp học và lắng nghe tích cực.
Các bé cần nhận biết được các chữ trong bảng chữ cái, dấu thanh trong tiếng Việt, các nét cơ bản, đánh vần/đọc thành tiếng các âm đơn; biết viết tên của mình. Bé cũng cần biết đếm số và làm các bài toán thêm bớt, cộng trừ trong phạm vi 10 đến 20 (tùy theo năng lực của trẻ).
Về việc nhận biết thế giới tự nhiên, cần tạo cơ hội và động viên trẻ để rèn kỹ năng đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi, kỹ năng lắng nghe và phản hồi ý kiến trong các hoạt động hàng ngày. Tập cho trẻ kỹ năng chuẩn bị đồ dùng học tập và giữ gìn đồ dùng học tập.
Theo cô Doãn Thanh Đoài, môi trường học tập khi bước vào lớp 1 đòi hỏi trẻ phải có tính kỷ luật và sự linh hoạt trong việc tiếp xúc với người khác. Khi đã sở hữu những kỹ năng sống cần thiết, trẻ sẽ có thể mạnh dạn hơn để vượt qua những khó khăn trong đời sống học đường và xã hội.
Các kỹ năng sống cần chuẩn bị cho trẻ bao gồm:
- Kỹ năng giao tiếp lịch sự: Chào hỏi, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, biết đề nghị sự giúp đỡ, biết lắng nghe, biết làm quen, kết bạn...
- Kỹ năng làm việc nhóm, biết cảm thông và chia sẻ, biết giúp đỡ.
- Kỹ năng tự phục vụ, tự lập và có thể tự chăm sóc cơ thể.
- Kỹ năng bảo vệ bản thân: Kỹ năng phòng chống xâm hại; Nhận biết các tình huống nguy hiểm/các mối nguy trong môi trường xung quanh và ứng phó với các tình huống đó phù hợp để đảm bảo an toàn cho bản thân.
Ngoài những điều trên, nếu có thể, cha mẹ hãy cho trẻ tham quan trước các trường tiểu học để không quá bỡ ngỡ khi bước vào môi trường mới.
Cô Doãn Thanh Đoài thông tin, tại Hệ thống trường Mầm non IGC Kiddy, định kỳ vào mỗi năm trẻ khối lớp mẫu giáo ở đội tuổi chuẩn bị vào lớp 1 sẽ tham gia hoạt động tham quan các trường tiểu học để làm quen với môi trường học tập, trường tổ chức các chương trình ngoại khóa tiền tiểu học, các tiết học về Chữ và số…
Từ đó, tạo cơ hội cho trẻ làm quen với không gian học tập của lớp 1 ở bậc tiểu học và trang bị các kiến thức, kỹ năng học tập nền tảng để sẵn sàng bước vào lớp 1.
