Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia Tài chính Ngân hàng trả lời VOH.
*VOH: Từ vụ việc chủ thẻ tín dụng nợ 8,5 triệu đồng, sau 11 năm bị tính lãi hơn 8,8 tỷ đồng, ông nhìn nhận ra sao dưới góc độ pháp lý?
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu: Chúng ta cần phải xem lại trong hợp đồng của thẻ tín dụng để biết được rằng, việc tính lãi như thế nào, tính theo phương pháp nào? Liệu rằng việc tính lãi có cho phép tính theo kiểu lãi kép hay không, hay là tính lãi đơn.
Nếu tính lãi đơn, thì không thể có việc sau 11 năm số nợ từ 8,5 triệu đồng lên đến gần 8,8 tỷ đồng. Còn nếu tính lãi kép, thì trong hợp đồng tín dụng đó phải được ghi rõ là tính lãi kép, trên cơ sở mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng mỗi quý hay mỗi năm. Phí phạt và lãi trả chậm là như thế nào.
Và trong hợp đồng tín dụng đó có cho phép tiếp tục kéo dài ngày này qua tháng khác và không có một điểm dừng như vụ việc kéo dài đến 11 năm hay không. Chúng ta cần phải xem lại trong hợp đồng tín dụng và ngân hàng phải có nhiệm vụ là làm rõ điều đó với khách hàng.
Theo thông lệ quốc tế thì sau 90 ngày, khi đến hạn trả nợ mà khách hàng không trả nợ, thông thường các ngân hàng sẽ chấm dứt việc tính lãi trên sổ sách, nhưng vẫn có thể đem ra ngoại bảng và tính lại tiếp tục cho đến khi thu hồi nợ. Cần phải xem lại Ngân hàng Nhà nước có quy định điều đó hay không, tức là phải chấm dứt trên sổ sách việc tính lãi 90 ngày sau khi đến hạn trả nợ mà khách hàng không trả nợ.
Tất cả những điểm đó ngân hàng cần làm rõ, cũng như cần có thông báo của Ngân hàng Nhà nước về việc tính lãi hoặc là ngưng tính lãi sau khi khách hàng không trả nợ.
*VOH: Dư luận cũng thắc mắc là vì sao ngân hàng lại để một món nợ nhỏ kéo dài 11 năm như vậy? Phải chăng là cá biệt không, thưa ông?
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu: Tôi thấy đây là một trường hợp khá cá biệt. Đặc biệt thông thường các ngân hàng sau khi gửi thư nhắc nợ cho khách hàng, sẽ dùng tất cả những phương pháp thu hồi nợ theo luật pháp, chẳng hạn ngân hàng có thể đưa ra tòa để khởi kiện.
Việc bất thường ở đây có thể xảy ra. Thứ nhất, là ngân hàng có thể vô tình hay cố ý giữ lại để sau này có thể thu hồi được một số tiền lớn. Thứ hai, ngân hàng trong trường hợp này có thể có một thỏa thuận nào đó với khách hàng mà cho đến giờ này, công chúng chưa được biết và chưa được hiểu.
Tôi mong rằng, các ngân hàng rút kinh nghiệm từ bài học này để có sự điều chỉnh. Và mong Ngân hàng Nhà nước cũng đưa ra một thông báo để cho các ngân hàng và toàn xã hội nắm rõ được vấn đề tính lãi và việc thu hồi nợ của ngân hàng theo quy định pháp luật ra sao.
*VOH: Từ vụ việc này, phía ngân hàng và khách hàng thì cần phải ứng xử thế nào trong vấn đề thẻ tín dụng này, thưa ông?
Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu: Khi ngân hàng cung cấp thẻ tín dụng cho khách hàng thì thường gửi một gói, trong đó có thẻ tín dụng, cẩm nang sử dụng thẻ. Trong cẩm nang sử dụng thẻ có tất cả những điều khoản mà khách hàng cần biết, nhưng cẩm nang này chỉ hướng dẫn cách sử dụng thôi.
Ngân hàng cần phải có một hợp đồng tín dụng, có thể là một hợp đồng in sẵn, mẫu biểu cho tất cả các hoạt động về tín dụng thẻ. Điều quan trọng là cần phải có một hợp đồng rất chuẩn mực để khách hàng nắm rõ được tất cả những điều khoản liên quan đến vấn đề vay nợ của mình.
Về phía khách hàng cần xem tất cả những điều khoản về việc sử dụng thẻ tín dụng, hợp đồng tín dụng để hiểu là trách nhiệm trả nợ của mình như thế nào, cách tính lãi suất, các phương pháp tính lãi suất như thế nào, và liệu rằng phải trả lãi phạt bao nhiêu… khách hàng cần nắm rõ tất cả điều đó.
Trường hợp khách hàng không hiểu biết hoặc không có thời gian tìm hiểu những quy định đó, thì khách hàng nên yêu cầu ngân hàng làm rõ. Ngân hàng phải có trách nhiệm giải thích kỹ càng. Nếu khách hàng chưa thỏa mãn thì cần phải có sự tư vấn tài chính của các chuyên gia về tài chính và ngân hàng.
*VOH: Xin cám ơn ông.
