Tìm hiểu ý nghĩa câu tục ngữ ‘Nước chảy đá mòn’

Trong kho tàng ca dao, tục ngữ, thành ngữ Việt Nam, có rất nhiều câu nói đề cập tới những phẩm chất tốt đẹp của con người. Câu tục ngữ ‘Nước chảy đá mòn’ là một trong số đó. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. “Nước chảy đá mòn” nghĩa là gì? 

Những sự vật, sự việc được nhắc đến trong câu tục ngữ “Nước chảy đá mòn" không còn quá xa lạ với mọi người. Đây đều là những khái niệm vô cùng đơn giản và gần gũi với cuộc sống.

• “Nước” là chất lỏng trong suốt, không màu, không mùi, không vị. Nó là nguồn sống quan trọng đối với con người nói riêng và tất cả các sinh vật nói chung.
• “Đá” là một loại chất rắn, thường được thành hình theo hòn, tảng. Nhìn chung, đá khá cứng và vững chãi, vậy nên người xưa thường ví “cứng như đá” là vì vậy.
• “Chảy” là động từ thể hiện sự di chuyển thành dòng của chất lỏng.
• “Mòn” là tính từ thể hiện sự mất dần, thiếu hụt dần trên bề mặt do quá trình cọ xát.

Như vậy, hiểu theo nghĩa đen, câu tục ngữ “Nước chảy đá mòn" chỉ hiện tượng trong tự nhiên, là quá trình ăn mòn của nước trên mặt đá qua thời gian dài, tạo thành những tảng đá được mài trơn nhẵn.

Còn nghĩa bóng của câu tục ngữ này có nghĩa là chỉ cần kiên trì, nhẫn nại thì thành công sẽ tới. Không có thành công nào đến dễ dàng và nhanh chóng mà có thể có giá trị lâu bền.

Vậy nên chúng ta cần chăm chỉ, bền bỉ, toàn tâm toàn sức vào một công việc thì dù công việc đó có khó khăn đến mấy, thành công sẽ tới.

2. “Dù cho nước chảy đá mòn” là gì?

Câu tục ngữ "Nước chảy đá mòn" được áp dụng vào rất nhiều tình huống trong cuộc sống. Ví dụ như câu hát “Dù cho nước chảy đá mòn” trong bài “Cưới luôn được không” của Yuni Boo - bài hát đang làm mưa làm gió trên mạng xã hội Tiktok.

Cụ thể, câu hát này nằm trong đoạn: 

“Lênh đênh giữa đời sóng xô, chẳng phải lo có anh rồi

Dù cho nước chảy đá mòn

Nắm tay em qua màn mưa. Ở đâu anh cũng đón đưa, cho dù thời gian già nua, vẫn yêu em như ngày xưa.”

Câu tục ngữ được vận dụng trong lời hát với ý nghĩa dù những việc khó khăn nhất xảy ra (ví dụ như nước mài mòn đá là một việc rất khó và mất nhiều thời gian để thực hiện) thì chàng trai vẫn mãi luôn ở bên cô gái. Đây là một cách ứng dụng tục ngữ khá linh hoạt.

Xem thêm:
Giải thích ý nghĩa tục ngữ ‘Nước lã mà vã nên hồ' nói về đức tính nào?
Giải thích ý nghĩa tục ngữ 'Có cứng mới đứng đầu gió' dạy chúng ta điều gì?
23 câu ca dao tục ngữ thành ngữ về ý chí nghị lực con người

3. Những câu tục ngữ, ca dao và danh ngôn có ý nghĩa tương tự “Nước chảy đá mòn” 

3.1 Ca dao, tục ngữ

Ngoài câu tục ngữ “Nước chảy đá mòn" ra, trong kho tàng văn học Việt Nam còn rất nhiều câu ca dao, tục ngữ mang ý nghĩa ca ngợi, đề cao đức tính cần cù, chăm chỉ, kiên trì, bền bỉ của con người.

1. Qua cơn bĩ cực, đến hồi thái lai.
2. Thua keo này bày keo khác.
3. Có công mài sắt có ngày nên kim.
4. Cần cù bù thông minh.
5. Có chí làm quan, có có gan làm giàu.
6. Muốn ăn thì lăn vào bếp.
7. Có cứng mới đứng được đầu gió.
8. Kiến tha lâu cũng đầy tổ.
9. Có chí thì nên.
10. Người có chí thì nên, nhà có nền thì vững.
11. Mưu cao chẳng bằng chí dày.
12. Đi lâu xa đâu cũng tới.
13. Lười biếng chẳng ai thiết, siêng việc ai cũng mời.
14. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo.

15. Luyện mới thành tài, miệt mài tất giỏi.
16. Làm ruộng ăn cơm nằm, chăn tằm ăn cơm đứng.
17. Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
18. Trăm bó đuốc cũng vớ được con ếch.
19. Dù ai nói ngả nói nghiêng. Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
20. Ai ơi giữ chí cho bền
    Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai.
21. Dẫu rằng chí thiện tài hèn
    Chịu khó nhẫn nại làm nên cơ đồ.
22. Trời nào có phụ ai đâu
    Hay làm thì giàu, có chí thì nên.
23. Hãy cho bền chí câu cua
    Dù ai câu chạch câu rùa mặc ai.
24. Ngọc kia chuốt mãi cũng tròn
    Sắt kia mài mãi cũng còn nên kim.
25. Non cao cũng có đường trèo
    Đường dù hiểm nghèo cũng có lối đi.

3.2 Danh ngôn

Ngoài ca dao, tục ngữ, chúng ta cũng có rất nhiều câu nói hay bàn về sự kiên trì, kiên nhẫn. Muốn nghiền ngẫm thêm, bạn có thể tham khảo những gợi ý sau.

1. “Two things define you: your patience when you have nothing and your attitude when you have everything.” - George Bernard Shaw
   Tạm dịch: Có hai điều xác định con người bạn: sự kiên trì của bạn khi bạn không có gì trong tay và thái độ của bạn khi bạn có mọi thứ.
2. “Patience is the calm acceptance that things can happen in a different order than the one you have in your mind.” - David G. Allen
   Tạm dịch: Kiên nhẫn là sự chấp nhận một cách bình tĩnh rằng mọi thứ có thể diễn ra khác với những điều mà bạn dự tính.
3. “Patience is bitter, but its fruit is sweet.” - Jean-Jacques Rousseau
   Tạm dịch: Kiên nhẫn là đắng cay, nhưng kết quả của nó lại là trái ngọt.
4. “Patience is not the ability to wait, but the ability to keep a good attitude while waiting.” - Joyce Meyer
   Tạm dịch: Kiên nhẫn không phải là khả năng chờ đợi, mà là khả năng giữ thái độ tốt trong khi phải chờ đợi.

5. “It is easier to find men who will volunteer to die. Than to find those who are willing to endure pain with patience.” - Julius Caesar
   Tạm dịch: Tìm một người đàn ông tình nguyện từ bỏ cả cuộc đời dễ hơn là tìm được người sẵn sàng chịu đựng nỗi đau với sự nhẫn nại.
6. “Patience attracts happiness; it brings near that which is far.” - Swahili Proverb
   Tạm dịch: Kiên nhẫn thu hút niềm hạnh phúc; nó kéo những thứ xa vời lại gần hơn.
7. “Trust the process. Your time is coming. Just do the work and the results will handle themselves.” - Tony Gaskins
   Tạm dịch: Hãy tin tưởng vào cả quá trình. Thời điểm thích hợp của bạn sẽ tới. Hãy làm việc chăm chỉ, kết quả sẽ tự đến.

Hy vọng bạn đã hiểu hơn về câu tục ngữ “Nước chảy đá mòn” qua bài viết này. Cũng mong rằng chúng ta sẽ cùng nhau gìn giữ, phát huy những đức tính, tinh thần tốt đẹp của dân tộc.

Sưu tầm

Nguồn ảnh: Internet