ThS. BS Hoàng Thị Hoạt - Khoa Da liễu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh Zona (Shingles) hay Herpes zoster (giời leo) là bệnh do sự tái hoạt virus Varicella zoster (VZV) gây ra. Biểu hiện chính của bệnh thường đau một bên cơ thể, mụn nước, bọc nước xuất hiện mọc thành từng chùm trên nền da đỏ dọc theo đường đi của thần kinh.
Căn nguyên của bệnh là do sự tái hoạt của virus Varicella zoster (cùng loại virus gây ra bệnh thủy đậu), VZV tồn tại trong rễ hạch thần kinh, đây là loại virus hướng da thần kinh và VZV sẽ tái hoạt khi có điều kiện thuận lợi.
Bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều nhất và chiếm tới 60% là ở các đối tượng trên 50 tuổi và dưới 5% là các đối tượng dưới 15 tuổi. Đặc biệt ở các đối tượng có yếu tố nguy cơ như: Bệnh nhân suy giảm miễn dịch do hóa trị, xạ trị, HIV; Bệnh ác tính; Bệnh tự miễn (lupus ban đỏ, xơ cứng bì, viêm bì cơ…); Người mắc bệnh mãn tính (đái tháo đường, suy thận…); Bệnh nhân bị giảm miễn dịch tự nhiên với VZV (>55 tuổi).
Xem thêm: Tiếp xúc với người bệnh zona thần kinh có bị lây bệnh không? Đây là câu trả lời của bác sĩ
Triệu chứng của bệnh Zona
ThS. BS Hoàng Thị Hoạt cho biết, những biểu hiện ban đầu của bệnh Zona có thể xuất hiện trước 2 - 3 tuần hoặc vài ngày trước khi có những triệu chứng toàn phát như đau một bên cơ thể hoặc tăng nhạy cảm trên da (châm chích, nóng rát, bỏng rát tại vùng da trước khi có mụn nước); Hoặc có cảm giác đau ê mỏi toàn thân như triệu chứng của bệnh cảm cúm.
Ở giai đoạn toàn phát, người bệnh sẽ xuất hiện mụn nước, bọng nước trên nền da đỏ sau đó hóa mủ và dần đóng vảy tiết (7 - 10 ngày). Bọng nước có thể xuất hiện ở bất kì vị trí nào trên cơ thể (da và niêm mạc) dọc theo đường đi của thần kinh và khiến bệnh nhân cảm thấy đau rát nhiều ở vùng bị tổn thương. Sau giai đoạn sau zona, người bệnh có thể bị đau kéo dài trên một tháng hoặc nhiều năm sau.
Chuyên gia nhấn mạnh, ở một số thể đặc biệt, bệnh còn có thể khiến người bệnh bị viêm giác mạc, tổn thương niêm mạc miệng, tai, hầu, thanh quản, nặng hơn có thể ảnh hưởng đến màng nhĩ, liệt mặt cùng bên, giảm thính lực, ù tai điếc, giảm cảm giác vị giác ở ⅔ trước lưỡi, rung giật nhãn cầu…
Thông thường bệnh sẽ phân bố ở một bên cơ thể, tuy nhiên khi Zona mắc trên những bệnh nhân quá già yếu, bệnh ác tính, AIDS bệnh có thể lan tỏa và xuất hiện nhiều vùng trên cơ thể có thể gây tình trạng bội nhiễm nhiễm trùng hoặc biến chứng đau sau Zona kéo dài.
Xử trí và điều trị bệnh Zona
Theo ThS. BS Hoàng Thị Hoạt, tuy Zona là bệnh thường gặp nhưng người bệnh không được chủ quan, cần phát hiện và điều trị sớm (trước 72 giờ) để có thể rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa các biến chứng do bệnh gây ra.
Chuyên gia cũng cho biết thêm, đối với điều trị Zona gồm có điều trị toàn thân, điều trị các bệnh lý kèm theo và điều trị tại chỗ. Bệnh cũng không phải là bệnh lý nguy hiểm và tương đối dễ dàng khi điều trị nếu người bệnh phát hiện kịp thời.
Thông thường, Zona thần kinh sẽ được điều trị bằng một số loại thuốc như thuốc kháng virus, thuốc giảm đau và các loại thuốc khác. Ngoài ra, khi tự chăm sóc sức khỏe ở nhà, người bệnh cần lưu ý một số điều sau: Giữ vùng da bị bệnh sạch sẽ, khô ráo, thông thoáng; Không gãi, tác động mạnh vào vùng da bị ngứa ngáy để tránh làm vỡ mụn nước trên da; Không tự ý bôi, đắp các loại lá, thuốc lên vùng da bị tổn thương; Có thể chườm mát xung quanh các vùng da tổn thương để giảm đau và giảm ngứa; Không ngâm các vùng da bị viêm, nhiễm trùng trong nước hay bất kỳ dung dịch nào; Khi bôi thuốc cần rửa tay sạch sẽ và lau khô tay; Khi vết thương bắt đầu đóng vảy sẽ gây ngứa, khó chịu nhưng không nên bóc lớp vảy này ra khiến vết thương dễ bị nhiễm trùng và gây sẹo.
Tuy nhiên, việc điều trị tại nhà không phải là biện pháp tối ưu nhất vì có thể bị bội nhiễm nếu xử lý bệnh sai cách. Bệnh nhân vẫn nên tới bệnh viện, gặp các chuyên gia để được thăm khám và điều trị khoa học, tránh những tổn thương và hệ lụy về sau.
Bên cạnh đó, người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, hạn chế lo lắng, căng thẳng. Song song đó là luyện tập thể dục thể thao vừa phải, không tự ý mua, sử dụng các loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Chuyên gia đưa ra kết luận, bệnh Zona là bệnh cũng tương đối lành tính và phổ biến, gặp ở mọi lứa tuổi, thời gian khỏi bệnh rơi vào từ khoảng 2 - 3 tuần, thường gây rối loạn cảm giác, đau sau tổn thương tùy vào tình trạng bệnh mà có mức thời gian khác nhau. Bệnh đã có thể phòng ngừa, đặc biệt là các đối tượng trên 50 tuổi có thể ngừa bệnh bằng cách tiêm vacxin VZV zostavax.
